Balıkesir

İstanbul’dan tarifeli feribot ve deniz otobüsleriyle iki saatte Bandırma’ya ulaşabilir, dilerseniz uçakla Edremit’te bulunan Koca Seyit Havaalanı’na gidebilirsiniz. Aynı zamanda birçok şehirden, seyahat firmaları dönemlere bağlı olarak günde birkaç defa otobüs seferleri düzenlemektedir. 6 saat süren, 6 Eylül Ekspresi ile İzmir, Manisa, Balıkesir, Bandırma rotasını izleyerek tren yolculuğu da yapılabilir. Özel araçla da ücretli veya şehir içlerinden geçen yolları tercih ederek Balıkesir’e gidilebilir.

Balıkesir’in Doğal Güzellikleri

Balıkesir tarihi bakımdan çok zengin bir geçmişe sahiptir. Balıkesir’de geçmişten günümüze birçok kaleler, camiler, kiliseler, ören yerleri, antik kentleri ve daha birçok tarihi yapılar mevcut. Balıkesir’in bütün bu tarihi güzellikler bir bir görülmesi gereken yerlerdir ve keşke görebilsek. Ama bütün bunların dışında bir de Balıkesir’in kendine özgü, fiziki şartlarından, bitki örtüsünden ve ikliminden kaynaklanan birçok doğal güzellikleri de bulunmakta. Bunlar genellikle yaylalar, şelaleler, göller, nehirler, dağlar ve daha neler neler…

Balıkesir Kaz Dağı (İda Dağı)

Balıkesir’de Edremit Körfezinin kuzey tarafında yer alan ve diğer adı İda Dağı olan Kaz Dağı ülkemizin doğal güzelliklerindendir. Kapladığı toplam alan 21.300 hektardır. Mavinin ve yeşilin mükemmel görünümü ile görülmeye değer nadide yerlerden birisidir. Aynı adı taşıyan bir de milli park yapılan bu dağa ulaşmak oldukça kolay.

Balıkesir’in ilçesi olan Edremite bağlı Zeytinli köyü, Güre köyü, Kızılkeçili köyü ve Altınoluk ilçesinden Kaz dağına doğru ormanlık yollar bulunmaktadır. Bu yolları kullanarak Kaz Dağına çıkabilirsiniz.

Balıkesir Kazdağı Milli Parkı

İsminden de anlaşılacağı gibi Balıkesir Kaz Dağında bulunan bu milli park ilin doğal güzelliklerindendir. Edremit ilçesine bağlı olan Kaz Dağı Milli Parkı ilçenin kuzey tarafında yer alır. Tarihte Kaz Dağı ve çevresinde birçok yerleşim yeri ve şehirler kurulmuştur. Bunlardan bazıları; Thebe, Lyrnessos, Khrysa, Killa, Anderia ve Antandros şehirleridir. Ama Truva savaşıyla birçok şehir yok olmuştur. Ünlü ve zengin bir tarihe sahip Kaz Dağında hem yazın hemde kışım su çıkmaktadır.

Su kaynağı bakımından oldukça zengindir. Öyle ki Edremit ve Altınoluk ilçelerine bu dağdan içme suyu gider. Bu kaz Dağında ayı, sincap, yarasa, sansar, tavşan, su samuru, yaban kedisi gibi briçok vahşi hayvan bulunmaktadır. Bunlarla birlikte birçok kuş türü de yine burada kamet etmektedir. Kaz dağının bitki örtüsünden bahsedecek olursak bu bölgede birçok ağaç türü bulunmakta. Bunlardan bazıları; kızılçam, karaçam, kayın, göknar, kestane, meşe, kızılağaç, çınar, laden v.b.

Balıkesir Kuş Cenneti Milli Parkı

Balıkesir’in Bandırma ilçesine bağlı doğal güzelliklerimizdendir. Sadece Balıkesir’in değil ülkemizinde doğal güzelliklerinden olan bu Kuş Cenneti Milli Parkı, Kuş Gölü yada diğer adıyla Manyas Gölünün kuzey tarafında bulunur.

Eğer buraya gelmek isterseniz Balıkesir/Bandırma karayolunun 15. kilometresine geldiğinizde güneye doğru bir yol sapmakta. Bu yol ile 3 kilometre daha gidin. Kışın sonuna doğru Kuş Gölündeki su seviyesi artar.

Bahara girildiği zamanlarda ise göç eden kuşlar burayı bir durak olarka kullanırlar. Burada yumurtlarlar ve kuluçkaya yatarlar. Yavrularını burada büyütüp besledikten sonra burayı terkederler. 230’dan fazla kuş türünün uğradığı Kuş Cenneti Milli Parkına toplamda gelen kuş sayısı ise 3 milyon civarında.

Bütün bunların yanı sıra uluslararası bir öneme de sahip Kuş Cenneti Milli Parkında kuşları görmek isterseniz yazın Mart/Temmuz ayları arasında kışın ise Eylül/Ekim ayları arasında gitmeniz gerekir.

Balıkesir Cunda Adası (Alibey Adası)

Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı olan Cunda Adasının diğer adı da Ali Bey Adasıdır. Ayvalıkta bulunan irili ufaklı 22 adadan sadece Cunda Adası (Alibey Adası) yerleşime açıktır. Gökçeada, Bozcaada ve Uzunada’dan sonra Ege Denizinin 4. büyük adası olan Cunda Adası (Alibey Adası) doğa ile başbaşa kalmak ve sessiz bir ortamda bulunmak isteyenlerin uğrak yeridir.

Balıkesir Şeytan Sofrası

Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı doğal güzelliklerimizdendir. İlçenin güneyinde bulunan büyük kayalık tepelerin üstünde bulunan Şeytan Sofrası, ilçe merkezine sadece 8 kilometre mesafededir. Üstünde şeytanın ayak izi olduğuna inanıldığı bir çukur vardır. Buraya gelen insanlarda bu çukura bozuk para atarak dilek tutmaktalar.

Bu Şeytan Sofrası tepesinden bütün Ayvalık adaları ve bunlarla beraber Midilli Adası gözükmektedir. Muhteşem bir manzaraya sahiptir. Bu tepe sönmüş bir volkanın birikintileri sonucu oluşmuştur. Görüntü sofra biçimi andırmaktadır.

Şeytanın ayağı olduğuna inanılan çukur bir kafesle çevrelenmiştir. İnsanlar gün batımını izlemek içinde buraya gelmekteler.

Balıkesir Diğer Doğla Güzellikleri

Balıkesir Tavşan Kulakları Tepesi; Şeytan Sofrasının hemen yanında bulunan tepedir.

Balıkesir Şahinderesi Kanyonu; Balıkesir’in Altınoluk ilçesine bağlı olan bu kanyon, %55 oksijen yoğunluğu bakımından Alplerden sonra ikinci sırada yer almaktadır.

Balıkesir Güre; Balıkesir’in Edremit ilçesine bağlı olan Akçay’dan 4 kilometre mesafede olan Güre, Kaz Dağı eteklerinde bulunan bir termal merkezi bölgesidir.

Balıkesir Sutüven Çağlayanı; Kızılkeçili Çayı üzerinde bulunan ve görülmesi gereken bir çağlayandır.

Balıkesir İnönü Mağaraları; Balıkesir’in Havran ilçesine bağlı olup ilçeye olan mesafesi sadece 8 kilometredir. İlçenin güneydoğusunda yer alan mağaralar381 metre rakımda Kocaçal Tepesinin kalker yapılı sarp güney yamaçlarında Havran çayının kuzeyinde İnboğazı’nın batı ağzında bulunmaktadır.

Balıkesir Doğal Güzelliklere Sahip Kaplıcaları

Pamukçu Kaplıcaları

Balıkesir merkezde bulunan Pamukçu beldesinde bulunur. Su sıcaklığı 30 derece ila 58 derece arasındadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Kiraz Kaplıcaları

Balıkesir merkezde bulunan Organize Sanayi Bölgesine yakın Kiraz Köyünda bulunan bu kaplıcada su sıcaklığı 40 derecedir.

Güre Kaplıcaları

Balıkesir’in Edremit ilçesine bağlı olan Güre beldesinde bulunur. Su sıcaklığı 40 derece ila 58 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Bostancı Köyü Kaplıcaları

Balıkesir’in Edremit ilçesine bağlı olan Bostancı köyünde bulunan kaplıcada su sıcaklığı 40 derece ila 58 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Derman Ilıcası

Balıkesir’in Edremit ilçesine bağlıdır. Su sıcaklığı 48 derece ila 58 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Gönen Kaplıcaları

Balıkesir’in Gönen ilçesine bağlı olan kaplıca merkezde buunur ve su sıcaklığı 71 derece ila 82 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Ekşidere Dağ Ilıcası

Balıkesir’in Gönen ilçesine bağlı olan kaplıcada su sıcaklığı 38 derece ila 46 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Kızık Köy Kaplıcaları

Balıkesir’in Manyas ilçesine bağlı olan Kızık köyünde bulunan kaplıcada su sıcaklığı 45 derece ila 50 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Kepekler (Ilıca Boğazı) Kaplıcası

Balıkesir’in Susurluk ilçesine bağlı olan kaplıcada su sıcaklığı 58 derecedir. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Yıldız (Yellice Tepe) Kaplıcası

Balıkesir’in Susurluk ilçesine bağlı olan Yıldız köyünde bulunan kaplıcada su sıcaklığı 56 derece ila 68 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Balya Ilıcası

Balıkesir’n Balya ilçesine bağlı olan kaplıcada su sıcaklığı 51 derece ila 60 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Hisarönü Kaplıcaları

Balıkesir’in Bigadiç ilçesine bağlı olan Hisarköy’de bulunan kaplıcada su sıcaklığı 85 derece ila 92 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Hisaralan Kaplıcası

Balıkesir merkeze bağlı olan Hisaralan yerleşim yerinde bulunan kaplıcada su sıcaklığı 46 derece ila 98 derece arasıdadır. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Emendere Kaplıcası

Balıkesir’in Sındırgı ilçesine bağlı olan Ilıcalı köyünde bulunan kaplıcada su sıcaklığı 33 derecedir. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Aşağımusalar Köyü Ilıcası

Balıkesir’in Dursunbey ilçesine bağlı olan Aşağı Musalar köyünde bulunan kaplıcada su sıcaklığı 29 derecedir. Birçok rahatsızlığa faydalı olduğu belirtilmektedir.

Balıkesir’in Müzeleri ve Ören Yerleri

Antik Kent kazı alanları

Kyzikos – Erdek
Deasklaion – Bandırma/Ergili
Saraylar – Marmara
Antandros – Edremit/Altınoluk

Antandros (Edremit-Altınoluk) Antik Kenti

Mysia’da İda Dağı eteğinde çok eski bir şehirdir. Adramytteion’un denize bakan çıkıntısının kuzey kenarında, Alkaios’a göre bir leleg yerleşimi, Skepsis’li Demetrios’a göre bir Kilikya kuruluş; Herodot’a göre bir Pelasg yerleşimi; Thukydides’e göre bir Aiol yerleşimi. Edonis ve Kimmeris gibi yan adları da vardır. Bu adların, Aristoteles’e göre Antandros’u işgal eden kavimlerden kaynaklanması gerekmektedir. Diğer bir söylentiye göre de; buradan sonradan kovulan Andria’lılar tarafından kurulmuş olmasıdır. Antandros bölgesinde, sikkelere göre Astria’nın doğusundaki Asponeus’da , İda dağlarından elde edilen ve özellikle gemi yapımında kullanılan ağaç (Odun-Kereste) ticareti ileri düzeydeydi.

Pers yönetimi sırasında Dareios tarafından ele geçirilmiştir. Pelopponnes savaşları sırasında birçok kez olayın içine çekilmiştir. Atinalılara tribut(vergi) ödemek zorunda idi. Sicilyalıların hareketi yüzünden tekrar Perslerin eline düşmüştür. Sonra Persler tarafından kovulmuşlardır. 4.yy.ın ikinci yanı sıra özgür bir şehir olarak sikke basmıştır. Geç dönemlerde Titus’dan Elagabal ‘a kadar sikke basmıştır. Hristiyanlık döneminde bir psikoposluk merkezi idi. H.Kiepert tarafından bugünkü Avcılar yakınında, sahile doğru, iki yüz on beş metre yükseklikteki bir dağ üzerinde lokalize edilmektedir. Burada bulunmuş bir yazıt yayınlanmıştır.

Kuva-yi Milliye Müzesi

Milli Mücadele çalışmalarına karargâhlık etmiş eski belediye binasının, müze olarak açılması için Belediye l985 ve l986 yılında harekete geçmiş ve iki meclis kararı çıkarmıştır. Daha sonra bu binanın süresiz kullanım hakkı Kültür ve Turizm Bakanlığı, Eski Eserler Genel Müdürlüğü’ne devredilmiş ve bu konuda Balıkesir Valiliği ve Belediye Başkanlığı arasında protokol imzalanmıştır.

Daha sonra 1987 yılında Müze Müdürlüğü’nün kurulmasından sonra, restorasyon çalışmalarına hız verilmiş, ve eser toplama çalışmaları bitirildikten sonra, müze 6 Eylül 1996 tarihinde hizmete açılmıştır.
    2008 yılında Müze Teşhir Binası ile Teşhir Tanzimi yeniden elden geçirilerek 26 Aralık 2008 tarihinde bugünkü haliyle tekrar hizmete açılmıştır. 
İki seksiyondan oluşan Kuva-yi Milliye Müzesi’nin 120 m²’lik zemin katında; Balıkesir’de Kuva-yi Milliye’nin kurulmasına öncülük etmiş 41 kişinin aldıkları yazılı kararlar, kongrenin kararları, bu kahramanların zatî eşyaları, fotoğrafları ile Atatürk’ün Balıkesir’e gelişlerinde çekilmiş fotoğrafları sergilenmektedir. Yine 120 m²’lik ikinci katında ise, ilimizde ortaya çıkan arkeolojik eserler ile etnografik eserler sergilenmektedir.
Kuva-yi Milliye Müzesi’nde 4.573 adet envanterlik, 20.000 adet etütlük eser bulunmaktadır.

Adres: Anafartalar Caddesi, Eski Belediye Binası No: 58
Tel     : (0266) 243 31 81
Faks  : (0266) 245 30 27

Pazartesi dışında her gün 08.30-12.00/13.30-17.00 saatlerinde ziyarete açıktır.

Bandırma-Arkeoloji Müzesi

Kyzikos antik kenti ve Daskyleion ören yeri buluntularının sergilenmesi amacıyla Bandırma Müze Yaptırma ve Yaşatma Derneği tarafından kurulan ve Kültür Bakanlığı’na devredilerek yeniden inşa edilen müzede iki teşhir salonu, bir laboratuar, kütüphane ve konferans salonu bulunmaktadır. Katalogun hazırlandığı tarihte ziyarete açılmamış olan müzede, Daskyleion’a özgü Anadolu Pers sanatının özelliklerini taşıyan antemionlu ve frig yazıtlı mezar stelleri, kazılarda çıkarılan Pers etkili pişmiş toprak kaplar ile Kyzikos antik kendinden ve civardan elde edilen mezar stelleri sergilenecektir.

Adres:Paşabayır Mahallesi, Ziyaret Bahçesi Mevkii Bandırma
Tel     : (0266) 714 82 71

Balıkesir’in Camileri ve Kiliseler

Zağnos Paşa Camisi (Paşa Camisi) ve Külliyesi      (Merkez)

Kentin merkezinde, Mustafa Fakıh Mahallesi’nde, çarşı içerisinde yer alır. Cami, türbe ve hahamdan oluşan bir külliye durumundadır. Fatih Sultan Mehmet’in vezirlerinden Zağnos Mehmed Paşa tarafından 1461’de yaptırılmıştır. Külliyeden sadece hamam orijinal durumunda günümüze gelebilmiştir. 1897 yılında yıkılan cami ve türbe 1908’de Balıkesir mutasarrıfı Ömer Ali Bey tarafından yeniden yaptırılmıştır.

Kurşunlu Cami: 1231 yılında Edremit Fatihi olan Selçuklu Komutanı Yusuf Sinan tarafından yaptırılmıştır. Caminin yanında Yusuf Sinan’ın türbesi vardır.

Ayazma Kilisesi: Günümüzde zeytinyağı fabrikası olarak kullanılan İon sütunlu Fenoremeni Kilisesi, ortadokslarca içindeki kutsal su nedeniyle “AYAZMA” olarak anılmaktadır.

Balıkesir’in Plajları

Akçay

Edremit’e 10 km uzaklıktadır. Sahil şeridi olup, kısmen çakıllıdır. Her yerinden fışkıran tatlı , soğuk suları ve artezyenleri ile ünlüdür.

Altınoluk

Edremit’e 28 km. mesafededir. Oksijen deposu özelliğini taşıyan yörede çok sayıda konaklama tesisi ve eğlence mekanları bulunmaktadır.

Ören

Yalnızca Tarihi değil aynı zamanda Doğal Sit Alanı olan Ören’deki asırlık palamut ağaçlarının, Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından tek tek numaralandırılarak koruma altına alınması ile Yeşil Ören kimliği de güvence altına alınmıştır.
Tertemiz suyu ve ince kumu ile ünlenen Ören Plajı  2000 yılında bu ününü Avrupa Çevre Eğitim Vakfı (FEE) tarafından verilen ve artık tüm dünyada “Denize Girilebilirlik Ölçütü” olan Mavi Bayrak ile tescil ettirmiştir.Temiz deniz , tertemiz plaj , yemyeşil dinlenme alanları ve bol tatlı su… İşte bunların hepsini bir arada görebileceğiniz çok ender yerlerden birisidir Ören.1,5 km. boyunca yay gibi kıvrılan, Altın Kumlu Ören Plajı genişliği ile de Türkiye’nin en dikkat çekici plajlarından biridir.

Sarımsaklı

Sarımsaklı Ayvalık bölgesinde Küçükköy Belediyesine bağlı bir yerleşim yeridir. Ayvalık
ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır. 7 km uzunluğunda 100 m eninde bir kumsala sahip plajı sığ ve kumsalı ince kumdan oluşur.
Beş yıldızlı otellerden, pansiyona kadar her sınıftan konaklama tesisi, orta kalitedeki lokantalarından küçük büfelerine kadar Ayvalık’ın en önemli turistik yöresidir. Denizi sığ ve kumsalı güzeldir.

Höşmerim

Peyniri tatlılara çok yakıştırdığımızı hep söylüyoruz, peynirden yapılan bir tatlıyı nasıl seviyoruz siz düşünün artık. Sadece en hasından bir höşmerim yemek için bile gidilir bizce Balıkesir’e. Peynir ve irmik bir araya gelir de güzel olmaz mı zaten? Oluyor, hem de mis oluyor.

Özene bezene: Bigadiç güveci

Gerçek bir Bigadiç güvecini diğer güveçlerden ayıran en temel özellik oğlak eti kullanılması. Kaynamış kemik suyu, domates ve biberle bir araya gelen oğlak eti, toprak güveçteki yerini alınca da bitmiyor iş. Onu odun közü kullanılan fırınlarda yapmak gerekiyor. Yaklaşık 2 saat fırında geçirdiği zamandan sonra misler gibi kokusuyla sofralara çıkıveriyor.

Ekmek bile sevindi: Tirit

Ekmekler ufak ufak doğranıp üzerine tavuk suyu gezdiriliyor. İçinde domatesler de bulunan suda haşlanmış tavuklar da boş durmuyor, gelip ekmeklerin üzerine kuruluyor. Tereyağı da eklenince kokusu iştah açma konusunda üstüne tanımıyor. İncecik doğranmış maydanozlar bu lezzete en güzel süs oluyor.

Güzel misin sen: Peynirli patlıcan

Henüz peynir ve patlıcanı bir arada denemediyseniz işte size fırsat. Balıkesir’e özgü yemeklerden olan peynirli patlıcan, Manyas peynirinin güzelliğiyle herkesi kendine hayran ediyor. Alacalı olarak soyulan patlıcanlar, yuvarlak yuvarlar kesiliyor, iki patlıcan halkası arasına Manyas peyniri koyuluyor. Bir kürdan yardımıyla tutturulan patlıcan-peynir ikilisi, kızgın yağda bir güzel kızartılıp tadını buluyor. Sarımsak sevenler için üzerine sarımsaklı domates sos da olmazsa olmazlardan oluyor.

Ete doyurur: Sura

Balıkesir’de ot yemeklerinin de et yemeklerinin de en alası bulunuyor desek yanlış olmaz. Kuzu ya da oğlak etinin işin içine girdiği sura yemeği mesela. Kuzu ciğerinden pirince, çam fıstığından kuş üzümüne her şey var bu yemekte. Baharatı da bol üstelik.

Tam bir şölen yemeği olması ve içinde bolca et bulunması nedeniyle de daha çok Kurban Bayramı zamanlarında yapılıyor. İç pilavla dolan etlerin ağız sulandıran lezzetini yemek için Balıkesir’e doğru bir gezi yapmak isteyebilirsiniz.

Bir yiyen bir daha unutamıyor: Balıkesir kaymaklısı

Misler gibi hamuru hazırlandıktan sonra yufka haline getiriliyor, yufkaların yarısı bir tepsiye yarısı başka bir tepsiye seriliyor. Fırın ya da mangaldaki yolculuklarına doğru gönderiliyor. Alt kısımlarının kızardığından emin olduktan sonra çıkarılıp tepsilerden birinin üzerine bolca kaymak yayılıyor. Diğer tepsideki yufkalar da sürülen kaymağın üzerine geldi mi, tamam oluyor. Üzerinden şerbeti de eksik edilmiyor. Bu kadar özene bezene yapılan bir lezzet, elbette damaklara unutulmaz bir deneyim yaşatıyor.

Bildiğiniz mantıları unutun: Balıkesir mantısı (Tavuklu mantı)

Bir yemek kaşığına 40 tane sığdırabileceğiniz gibi değil bu mantı. Tavuk ve tavuk suyunun enfes lezzetiyle dolu. Hamuru içine bir şey koymadan, dört tarafından kapatılıp fırınlanıyor, ardından tavuk suyunda misler gibi haşlanıyor. Üzerine tavuk etleri ve haşlanmış nohut dökülüyor. Sarımsaklı yoğurtla bir harika oluyor.

Mantılar çeşit çeşit: Saçaklı mantı

Tavuklu mantıya çok benzeyen ama şekliyle farkını ortaya koyan saçaklı mantı, hamurun yufka haline getirildikten sonra ince ince kıyılması nedeniyle tavuklu mantıdan ayrılıyor. Adını da incecik kıyılmış yufkaların saçak saçak gözükmesinden alıyor. Fırınlanan yufkalar bir de tavuklu mantıda olduğu gibi tavuk suyu ve lif lif ayrılmış tavuklarla buluşunca sofralara şenlik oluyor.

Çorbadan bahsetmeden olur mu hiç: Düğün çorbası

Neredeyse her şehrin nefis bir çorbası varken Balıkesir’de olmaz olur mu hiç. En alası var. Haşlanmış nohut, tereyağı, un ve arpa şehriyenin birlikteliğinden doğan Balıkesir usulü düğün çorbası, doyuruculuğuyla başlı başına bir ana yemek olabilecek güçte üstelik.

Adı da kendi gibi minnoş: Mafiş tatlısı

Şerbetli bir hamur tatlısı olan mafiş, hamurlar hazırlandıktan sonra fiyonk şekli verildiği için bütün tatlıların en minnoşu. Bu minnoş fiyonklar yağda kızartıldıktan sonra soğuk şerbetiyle buluşuyor. Şerbetini iyice çekince afiyetle yememek için hiçbir neden kalmıyor.

Ekşi ekşi: Börülce ekşilemesi

Börülcelerin bol bol yetiştirildiği yerlerden olan Balıkesir, bu lezzetin değerini de iyi bilen yerlerden. Haşlanmış börülceleri, en hasından zeytinyağı ve koruk suyuyla buluşturuyor, lezzetini sarımsakla tamamlıyorlar. Sallama ya da sıyırma da deniyor bu yemeğe. Siz, adına ne derseniz deyin ama bu lezzeti henüz denemediyseniz mutlaka deneyin.

Osmanlı’dan bu yana: Zerde

Osmanlı’dan bu yana varlığını koruyan, özellikle Balıkesir’de hala çok rağbet gören tatlılardan olan zerde, kızamık şekeri, gül suyu, karanfil, tarçın ve en önemlisi pirinçle anlam buluyor, kaşıklar dolusu yeniyor. Hafif bir tatlı arayanların da sadece bu lezzetin tutkunu olanların da midelerine ilaç gibi geliyor.

Helva sevmeyen bile sever bunu: Bigadiç helvası

Balıkesir’in ilçelerinden Bigadiç; tahin, çöğen otu, şeker ve limon gibi malzemelerle hazırlanan tahin helvası ile bugüne kadar yiyip yiyebileceğiniz en güzel helvayı sunuyor. Üstelik sadece tahin helvasında da göstermiyor bu başarısını. Susamlı helva ve taş helvayla da helva sevmeyene bile sevdirebilecek etkiye ulaşıyor. 

Yolunuz düşerse denemeyi, denedikten sonra kutu kutu alıp sevdiklerinize de getirmeyi unutmayın.

Uğramadan olmaz bonusu: Susurluk ayranı ve tostu

Balıkesir’in bir diğer ilçesi olan Susurluk’un en iyi bilinen iki lezzeti tost ve ayran. Çünkü ayranlarını doğal, katkısız sütlerden hazırladıkları yoğurtlarla yapıyorlar. Yörenin doğal kaynak suları da işin içine girince tadına doyum olmayan serin mi serin bir lezzet çıkıveriyor ortaya.

Tostları da aynı şekilde doğal sütlerle hazırlanan peynirler ve nefis ekmeklerle yapılıyor. Yağ oranı yüksek ve katkısız olan sütün ne demek olduğunu işte orada anlıyor insan. Yolunuz Susurluk’tan geçerse durup bir tost – ayran keyfi yapmayı ihmal etmeyin siz kısacası. 

Kaynak: https://yemek.com/balikesir-yemekleri/

Balıkesir İli Tarihi

Özellikle Yunanistan tarafından olması, Çanakkale’ye komşu olması ve Ege Bölgesinde olması sebebiyle eski bir tarihe sahip olan Balıkesir ile Türkiye’nin tarih başkenti illerimizden birisidir. Bir çok medeniyete ev sahipliği yapan Balıkesir’in bilindik tarihi M.Ö. 3000 yıllarına kadar gitmektedir.

Balıkesir ili genelindeki pekçok höyük, mağara ve düz yerleşim yerlerinde yapılan araştırmalarda bu topraklara M.Ö. 8000-3000 yılları arası yerleşildiği ortaya çıkmıştır. Havran’a 8 km. mesafedeki İnboğazı mağaralarında Paleolitik, Neolitik ve Kalkolitik devirlerinden kalma kalıntılar bulunmuştur. Babaköy (Başpınar) kazılarında, Yortan mezarlığında, Ayvalık Dikili yolu üzerindeki Kaymak Tepe’de Bakır Çağı’na ait kalıntılar ve yerleşim yerleri bulunmuştur. Bu bölgede ilk defa adı geçen şehir Agiros (Achiraus)’dur. Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılmasından sonra bölgede Karesi Beyliği kurulmuş, ardından bölge Osmanlı Devleti’nin eline geçmiştir.

Antik Çağlarda Balıkesir

Balıkesir ilinin bulunduğu bölgenin adı eski çağlarda Misya’dır. Bu kelimenin Lidya dilindeki anlamı Kayın Ağacı ‘dır. Bölgenin sınırları zamanla çeşitli değişikliklere uğramış olup, kuzeyde Marmara Denizi, batıda Çanakkale Boğazı ve Ege Denizi, doğuda Atranos Çayı ve güneyde de Lidya ile çevrilmiştir. Keşiş Dağından itibaren Marmara Denizi sahilini takiben Çanakkale Boğazı’na kadar olan kısıma Küçük Misya, geri kalan kısma ise Büyük Misya denilmiştir.

Büyük Misya; Pergam (Bergama), Adramitiyum (Edremit), Arjiza (Balya-Pazarköy), Assos (Behramkale), Teruvad (Truvada), Gargar, Antandos (Avcılar civarı), Belodos (Dursunbey) ve Adriyanatere (Balıkesir) şehirlerinden oluşmaktadır. Küçük Misya ise Sizik (Belkız), Lâmpesak (Lapseki), Perkot (Bergoz), Abidus, Milotopolis (Mihaliç), Apoloni, Periyapos (Kara Biga), Pemaninos (Eski Manyas), Artemea (Gönen), Zeleya (Sarıköy), Artas (Erdek) ve Panormos (Bandırma) şehirlerinden oluşmaktadır.

M.Ö. 3000-1200 yılları arasında bu bölgede farklı diller konuşan Pelasg ve Leleg kolonileri kurulmuştur. Bu bölgede yaşayan Misyalıların soyu da Pelasglardan gelmektedir. Misyalılar bu bölgeye geldiklerinde Bitinyalıları yendikten sonra Misya’ya hakim olmuşlardır. Serbest yaşamayı sevdikleri için şehir kurmamışlardır. M.Ö. 1120’lerde Hitit kralı IV. Tuthalya devrinde, Misya Hitit egemenliğine girmiştir. Hititler bölge için Assuva adını kullanmıştır. M.Ö. 1200 yıllarında Akalar ile Troya arasında çıkan ve dokuz yıl süren Truva Savaşı’nda, başlarında Khromis ve bilici Ennomos bulunan Misyalılar Troya’yı destekleyerek Troya’nın egemenliğine girmişlerdir. Troya’nın dağılmasından sonra Misya, Lidya egemenliğine girmiştir. M.Ö. 546 yılında, Büyük Kiros ve halefleri zamanında Misya, Ahameniş İmparatorluğu’na dahil olmuştur.

Büyük İskender ve Balıkesir

Büyük İskender M.Ö. 334 yılında Biga Çayı civarında Ahameniş İmparatorluğu ile yaptığı Granikos Savaşı’nı kazanarak Misya’yı ele geçirmiştir. Bu tarihten sonra Misya halkı paralı asker olarak ün kazanmıştır. O dönemde Mısır ordusunda bile Misya süvari birliği vardır. İskender’in ölümünden sonra kumandanları birbirleri ile savaşmıştır. Savaş sonunda Misya’yı Lisimakus ele geçirmiştir. O da Korupedyon Savaşı’nda I. Selevkos Nikator tarafından öldürülmüştür.

Misya, Nikator’un eline geçse de Lisimakus’un emrinde çalışmış Paflagonyalı Fletairos, Bergama’yı ele geçirmiş, Misya’ın bir kısmına da egemen olmuştur. Fletairos’dan sonra yeğeni I. Eumenes geçmiştir. M.Ö. 278 yıllarında Galyalılar Misya’ya gelmiştir. I. Eumenes’den sonra Bergama Krallığı’nın başına geçen I. Attalos, Misya’nın geri kalan kısmını da ele geçirmiştir. Bergama Krallığı egemenliğinde Misya ekonomik yönden rahat bir dönem yaşamıştır. M.Ö. 133 yılında Misya, Bergama kralı III. Attalos’un vasiyeti ile Roma İmparatorluğu hakimiyetine geçmiştir.

Roma ve Bizans Dönemlerinde Balıkesir

Misya Roma egemenliğine girdikten sonra M.Ö. 133 yılında konsül Manius Aquillius tarafından Roma’ya bağlı Asya Eyaleti kurulmuş ve Misya’nın bir kısmı bu eyalete bağlanmıştır. Romalılar Misya’yı, uzun süre vergi ve kölelikle sömürmüş ve baskı altında tutmuşlardır. Bunlara karşı halkın da desteklediği Pontus kralı VI. Mithridates’in başlattığı hareket başarılı olduysa da çok uzun sürmemiş ve M.Ö. 85 yılında bölge tekrar tamamen Roma idaresine girmiştir.

Kavimler Göçü’nün etkisi nedeniyle M.S. 395 yılında Roma İmparatorluğu doğu ve batı diye ikiye ayrılmış ve Misya yeni kurulan Doğu Roma İmparatorluğu’un yani Bizans’ın egemenliğine girmiştir. Misya topraklarının büyük bir kısmı Bizans egemenliği döneminde Opsikion Theması’nda yer almıştır. 675 yılında İstanbul Kuşatması sırasında Araplar, Misya’ya saldırmışlardır. 716-718 yıllarındaki İkinci İstanbul Kuşatması’nda Suriye sahillerinden hareket eden Araplar, Bergama ve Edremit yörelerini yağmalamışlardır.

Selçuklu Döneminde Balıkesir

1015 yılından itibaren Selçuklu Türkleri, Bizans İmparatorluğu egemenliğindeki Anadolu’da görülmeye başlamıştır. 1048 tarihli Pasinler Muharebesi ile Türklerin Anadolu’ya yaptığı akınlar hız kazanmıştır. 1071 tarihli Malazgirt Meydan Muharebesi’den sonra da Türkler Anadolu’ya yerleşmeye başlamışlardır. Kutalmışoğlu Süleyman Şah, İzmit çevresi ve Marmara sahillerinde Malazgirt Meydan Muharebesi’nden dört yıl sonra 1075 yılında İznik merkezli Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurmuştur. 1076 yılında da Misya’nın şehirlerinden Sizik ve Edincik’i ülkesine ilhak etmiştir. 1081 yılında Türkler nehir yolu ile Apollonia (Gölyazı)’ya gelen bir Bizans birliğini yok etmişlerdir.

Fakat başka bir Bizans birliği Sizik ve Poimanenon (Manyas)’ı Türklerden geri almıştır. 1085 yılında Süleyman Şah doğudayken, ona bağlı emirlerinden biri olan İlhan Bey, kısa bir süre önce ellerinden çıkmış olan Sizik, Apollonia, Poimanenon ve Edincik’i geri almıştır. 1086 yılında Süleyman Şah’ın Halep’i kuşatması üzerine kardeşi Melikşah tarafından görevlendirilen Tutuş, Ayn Seylam (Ayn Selm veya Aynı Salem) mevkiinde Süleyman Şah’ı yenmiş, bunun üzerine Süleyman Şah, 5 Haziran 1086 tarihinde intihar etmiştir. Ardından vezir Ebu’l-Kasım devletin başına geçmiştir. Sizik’i üst edinerek Marmara sahillerinin hakimi olmuştur. 1090 yılında I. Aleksios Komnenos’un Eufuryanis Alexaders’ı göndermesiyle bölgede savaşlar olmuştur. Ebu’l-Kasım, Gemlik’i alarak burada gemiler yaptırmaya başlasa da burası Bizans’ın eline geçmiştir. Ebu’l-Kasım’dan sonra Anadolu Selçuklu Sultanı olan I. Kılıç Arslan, Marmara kıyılarını ve Edremit Körfezi’ne kadar olan kısmı ülkesine ilhak etmiştir.

Kılıç Arslan’ın kayınpederi İzmir Beyi Çaka Bey ise Edremit’den Abydos’a kadar olan kıyılar ile Sakız ve Midilli Adası’nı ele geçirmiştir. Fakat verilen bir ziyafette Kılıç Arslan tarafından öldürülmüştür. Kılıç Arslan, bölgeyi 1099 yılında gelen Haçlılar’a karşı savunmuştur. 1107 yılında Kılıç Arslan ölünce Türkler Batı Anadolu’dan çekilmek zorunda kalmştır. Misya’yı yeniden ele geçiren Bizanslılar, Marmara sahillerinde bulunan bütün Türkmenlere savaş açmışlardır. 1115 yılına kadar bölgede Türk-Bizans çekişmesi yaşanmıştır. 1175 yılında Eskişehir ovasında toplanan 100.000 çadır Türkmen’in bir kısmı bu bölgeye gelmiştir. 1206 yılında Türkmenler Misya kentlerine akın etmeye başlamış ve Bizans ahalisi bölgeyi terk ederek Türkmenler bölgeye yerleşmiştir. 1237 yılında II. Gıyaseddin Keyhüsrev, Misya’daki uç beylerini teftiş etmiştir. 1280’li yıllarda, daha sonra Karesi Beyliği’ni kuracak olan ve soyu Danişmend Gazi’den gelen Karesi Bey, babası Kalemşah ve büyük bir Türkmen grubu Misya’ya gelmiştir. Bunların yayınında Germiyanoğlu Yakup Bey de vardır.

Balıkesir ve Karesi Beyliği Dönemi

Kara İsa adıyla da bilinen Karesi Bey, muhtemelen 1296-1297 yıllarında Erdek, Biga, Edremit, Bergama, Çanakkale hariç büyük Misya sahasını Germiyan kuvvetlerinin desteğiyle ele geçirmiştir. 1306 yılında (bu tarih kesin değil) bir grup Türkmen, Ece Halil önderliğinde Trakya üzerinden Karesi topraklarına gelmiştir. Karesi Bey’den sonra yerine oğlu olan Aclan Bey’in geçtiği söylense de Aclan Bey’in kimliği henüz netlik kazanmamıştır. Aclan Bey’in oğlu olduğu düşünülen Demirhan Bey hükümdar olduğu dönemde kardeşi Yahşi Bey de Bergama taraflarını yönetmektedir. Diğer kardeşi Dursun Bey ise Osmanlı hükümdarı Orhan Gazi’ye sığınmıştır.

Dursun Bey, Orhan Gazi’ye Karesi Beyliği’ne saldırırsa Balıkesir, Edincik ve Bergamayı vereceğini ve kendininde sadece Kızılca Tuzla ile Makhram’ı alacağını söylemiştir. Makhram denilen yer ise Makhramion yani Behram Kale batı yakınında, Strabon’un andığı Tragasai Tuzlası’dır. Bu teklifin üzerine Orhan Gazi, Dursun Bey ile birlikte Balıkesir’e doğru gelmiştir. Orhan’ın hareketini duyan Demirhan Bey, Balıkesir’den Bergama’ya kaçmıştır. Burada Dursun Bey kaleden atılan bir ok yüzünden ölmüştür. Karesi’nin Osmanlı’ya ilhakı 1361 yılında Çanakkale’nin alınmasıyla tamamlanmıştır.Karesi ümerâsı, Osmanlı egemenliğine geçtikten sonra Orhan Bey’in oğlu Süleyman Paşa’ya Rumeli’ye geçişinin gerek hazırlık döneminde gerekse icraat sırasında yardım etmişler ve destek olmuşlardır.

Balıkesir’de Osmanlı Hakimiyeti

Karesi Beyliği’nin tarih sahnesinden çekilişi ve yerini henüz devlet olma aşamasında bulunan Osmanlı Beyliği’ne bırakışı, ileride güçlü bir devlet hâline gelecek olan Osmanlılar için askeri ve siyasi genişleme açısından önemli bir adım olmuştur. Karesi, Osmanlı’ya ilhak olduktan sonra müstakil bir sancak yapılıp yönetimi Süleyman Gazi’ye verilmiştir. Yıldırım Bayezid, Saruhanoğulları Beyliği’ni 1390’da ele geçirdikten sonra Saruhan ve Karesi’yi birleştirerek oğlu Ertuğrul’a vermiş, daha sonra buranın yönetimine Bayezid’in oğullarından bir diğeri olan İsa Bey getirilmiştir. Bir süre sonra Saruhan ve Karesi tekrar ayrılmıştır. 1393 yılında Karesi Sancağı, aynı yıl kurulan Anadolu Eyaleti’ne bağlanmıştır. 1402 tarihli Ankara Muharebesi’nde Karesi kuvvetleri, Osmanlı büyük ordusunun sağ kolunda bulunmuştur. Yenilginin ardından Balıkesir ilinin bulunduğu bölge Timur ordusunun saldırılarına maruz kalmıştır. Timur’un kendilerine bağımsızlık verdiği öteki beylikler gibi Karesi Beyliği, yeniden bir canlanma dönemi yaşamamıştır. Anadolu’nun genelinde yaşanan kıtlık, 1494 ile 1503 yılları arası Balıkesir ili genelinde de yaşanmıştır.

1525 yılından 1527 yılına kadar 3 mahsul yılında çekirge felaketi yaşanmıştır. 21 Eylül 1577 (H. 8 Recep 985) tarihinde ise bu yörede çok şiddetli bir deprem olmuştur. 1596’dan 1610’a kadar olan dönemde, Anadolu’daki Celali isyanları sonucu doğudan batıya doğru göç eden yörüklerin bir kısmı Balıkesir yöresine gelmiştir. 1816 yılına gelindiğinde Karesi Sancağı, Anadolu Eyaleti’nden ayrılarak kurulan Hüdavendigâr ve Kocaeli Eyaleti’ne bağlanmıştır. Ardından 1841 yılında, bu eyaletin yenilenmesiyle kurulan Hüdavendigâr Eyaleti’ne bağlanmıştır. Bu arada 1821 yılında Ayvalık Rumları, Yunan İsyanı’na katılmışlardır. Bunun üzerine Balıkesir Mutasarrıfı, bölgedeki konar göçer aşiretleri Rumların üzerine salmıştır.

Bu aşiretler içinde en büyüğü başlarında Davasoğlu isimli biri bulunan Kepsut Çepnileri’dir. Ardından isyan bastırılmıştır. 1845 yılında Karesi ile Saruhan Sancağı’nın birleşmesiyle yeni bir eyalet kurulsa da bu eyalet 1847 yılında kaldırılmış, Karesi yeniden Hüdavendigâr Eyaleti’ne bağlanmıştır. 1867 yılında Hüdavendigâr, vilayet olmuştur. Karesi, 1881-1888 yılları arasında vilayet olmuştur. 29 Ocak 1898 tarihinde Balıkesir ilinde çok şiddetli bir deprem olmuştur. 1909 yılında Karesi, bağımsız bir sancak olmuştur.

Kurtuluş Savaşı Döneminde Balıkesir

I. Dünya Savaşı’ndan sonra Yunanlar, 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’i işgal etmişlerdir. Ertesi gün İzmir’in işgali haberi telgraf ile Balıkesir’e de ulaşmıştır. 17 Mayıs günü Balıkesir şehrindeki Alaca Mescit’te toplantı yapılmasına karar verilmiş ve ertesi gün burada Vehbi (Bolak) Bey önderliğinde 41 kişiden oluşan Balıkesir Redd-i İlhak Cemiyeti kurulmuştur. Yunan orduları, 29 Mayıs 1919 tarihinde Ayvalık taraflarına küçük bir çıkarma yapmışlardır. 26-31 Temmuz 1919 ve 16-22 Eylül tarihlerinde I. ve II. Balıkesir Kongreleri düzenlenmiş ve bölgede Kuvay-i Milliye birlikleri kurulmuştur. 22 Haziran 1920 tarihinde Yunan orduları Soma-Akhisar cephesine karşı taarruza geçmiştir. Bu cephenin dağılmasının ardından Yunan orduları, 30 Haziran 1920 tarihinde hem Balıkesir şehrini hem de Bigadiç’i ele geçirmişlerdir. 6 Eylül 1922 tarihinde Balıkesir işgalden kurtulmuştur.

Cumhuriyet Döneminde Balıkesir

1923 yılında bütün sancakların il olmasıyla Karesi ili kurulmuştur. 1926 yılında ilin adı Balıkesir olmuştur. 15 Kasım 1942 tarihinde Balıkesir ilinde 7 şiddetinde deprem olmuştur. Bu depremin sonucunda büyük can ve mal kaybı yaşanmıştır. 1980 İhtilali sonucu 12 Eylül 1980 günü sabah saatlerinde ilde sıkı yönetim başlamış, 19 Temmuz 1984 günü saat 17.00’de sona ermiştir. 17 Ağustos 1999 depreminden sonra dönemin Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara, 19 Ağustos günü Marmara’da yeni bir depremin olabileceğini söylemesi üzerine aynı gün Balıkesir valisinin talimatı ile Balıkesir ilinde evler boşaltılmıştır.

Balıkesir İlinin Adı Nereden Gelmiştir?

Balıkesir ilinin isminin nereden geldiği ile ilgili olarak birçok ihtimal söz konusu. Bunun nedeni Balıkesir’de Büyük İskender dahil birçok medeniyetin yaşamış olması. İşte Balıkesir’in isminin nereden geldiğine dair bilgiler;

Tarihçilere göre Balıkesir adı, Bizans imparatoru Hadrianus’un av partilerinde kullanmak için yaptır­dığı Paleo Kastro (Eski Hisar) sözcüğünden kaynak­lanmaktadır. Tarihi bir gerçekliği de bulunan bu ad, daha sonra halk etimolojisi sayesinde değişik riva­yet ve yorumlara da konu teşkil etmiştir. Balıkesir adı daha çok bal, balık, kesir ve hisar keli­meleri üzerinde yapılan oynamalarla izah edilmek­tedir. Bir rivayete göre Balıkesir’in adı eskiden Balık Hisar şeklindeymiş. Buradaki. balık sözü Eski Türk­çe’de şehir, kale veya saray anlamı taşımaktaymış.

Kale Şehri anlamını veren bu rivayete göre bu ad, XI. yüzyıldan sonra kullanılmaz olmuştur. Gerçek­ten de Orta Asya’da Beşbalık gibi bazı Uygur devri­ne ait yer isimlerinde balık kelimesinin şehir anla­mında kullanıldığı dikkati çekmektedir.
Diğer bir rivayete göre ise Balıkesir adı, balı kesir, yani balıçok, bol anlamındaki söz .grubundan gel­mektedir. Buna göre Balıkesir’in balının bol ve lez­zetli oluşu bu adı almasına sebep olmuştur. Başka bir rivayet ise Balıkesir’in ilk kurulduğu yıllar­da buraya gelen bir yabancının iyi muamele görme­mesi üzerine. balı keser, yani hatır, gönül tanımaz adını verdiği ‘şeklindedir. Buna göre bal, Arapça’da hatır, gönül anlamını taşımaktadır. Bunların dışında bölgede bir süre hakim olan İran Hükümdarı Balı Kisra veya civardaki Yılanlı Dağ’ın eski adı olan Balcea yada Pelecas’ın Balıkesir adı­nın ilk şekli olduğu ileri sürülmektedir.

Fakat bunlar uzak ihtimaller olarak değerlendirilmektedir. Bütün bu rivayetler içinde en kabul edileni, buraya yerleşen Türk oymaklarının Orta Asya hatıralarını canlı tutmak için koymuş olabilecekleri Balık Hisar adıdır. Balıkesir dışında tarihte daha çok anılan bir adı daha vardır. Bu ad yörede bir süre hakim olan Karesioğulları Beyliği’nin kurucusu Karasi Bey’den kaynaklanan Karesi adıdır. İlin gerek beylik, ge­rekse Osmanlı Sancaklığı döneminde daha çok bu adla anılmıştır. Bir rivayete göre de Karesi beyinin oturduğu kaleye Beylik Hisar adı verildiği için bu ad değişerek bugünkü Balıkesir şeklini almış olduğu söylenmektedir. Balıkesir dolaylarında ilk defa adı geçen şehir Agiros (Achiraus)’dur.

Daha sonraları İmparator Hadrianus burada bir şato yaptırmış, Paleo diye şöhret kazandırmıştır. Sonradan burada kurulan şehre, bu isimden bozma olarak “Balıkesir” dendiği bir çok tarihçilerce kabul edilir. Bir söylentiye göre de bu havalinin bal’ı kesir(çok) olduğundan burada kurulan şehre “Balı-kesir” denmiştir. Balıkesir adının, bölgeyi zapteden İranlı Devlet adamlarından Balı- Kisra’nın adından geldiği veya Polikayseros’ dan bozma olduğunu söyleyenler de vardır. Bazı tarih ve coğrafya kitaplarında Balıkesir’in yerinde “Balak Hisar” veya “Balık Hisar” yazılır. Türklerin Orta Asya’nın bir hatırası olarak, burada kurulan şehre Balık Hisar (Hisar Şehri) demiş olmaları akla gelebilir Fakat bunu ispat etmek mümkün değildir.

İbni Batuta ve diğer arap kaynaklarına göre , Balıkesir şehri Karesi Bey tarafından kuruldu.

Karesi Vilayeti, 2.Meşrutiyetin ilanına müteakip, müstakil mutasarrıflık haline getirildi. 1923 yılında, bir kanunla Karesi deyimi kaldırılarak “Balıkesir” sözü aynı zamanda Vilayetin de adı oldu.

• Ayvalık
• Balya
• Bandırma
• Bigadiç
• Burhaniye
• Dursunbey
• Edremit
• Erdek
• Gömeç
• Gönen
• Havran
• İvrindi
• Kepsut
• Manyas
• Marmara Adası
• Savaştepe
• Sındırgı
• Susurluk

Balıkesir’in ekonomisi; tarım, turizm, sanayi, ormancılık ve makinacılığa dayanır.

Tarım:Balıkesir, üç iklim kuşağının tesiri altında kaldığı ve verimli topraklara, zengin akarsu kaynaklarına sahip olduğu için, tarım ürünleri çok çeşitlidir.Nüfusun % 80’i tarımla uğraşır. Kıyılarda daha çok zeytin, narenciye, incir, pamuk, elma, armut, ayva ve üzüm yetişir. İç kısımlarda tahıl, baklagiller, pancar, tütün, ayçiçeği, susam, pirinç, her çeşit meyve ve sebze yetiştirilir. En çok yetiştirilen tarım ürünleri; buğday, arpa, mısır ve yulaftır. Türkiye’nin en geniş zeytinlikleri burada olup, memleketimizde elde edilen zeytinin üçte biri bu ilde yetiştirilir.

Hayvancılık:Balya ve Manyas bölgeleri hayvancılığa müsaittir. Koyun, keçi ve sığır beslenir. Modern tavukçuluk oldukça ileridir. Arıcılık gittikçe gelişmektedir. Balıkçılık oldukça ileridir. Marmara Adasında her çeşit balığın konservesi yapılmaktadır. Konserve balık sanayii gelişmiştir. Marmara Adasında Türkiye’nin en büyük balık buzhanesi vardır. Bölgenin sardalya balığı meşhurdur.

Ormancılık:Balıkesir, orman ve orman ürünleri bakımından zengin bir ilimizdir. Ormanlar daha çok doğuda dağlık bölgede ve kıyılarda toplanırlar. Dursunbey, Balya, Sındırgı ve Burhaniye’de orman ürünleri ön sırada yer alır.Mobilya ve kereste fabrikaları vardır. Balıkesir Kağıt Fabrikasında gazete kağıdı istihsal edilir.

Madenler:Balıkesir maden bakımından da çok zengin bir ildir. Yalnız Türkiye’nin değil, dünyadaki bor madeni rezervlerinin % 52’si Balıkesir’dedir. Bor madeninin kendisi, sodyum borat, kalsiyum borat ve diğer çeşitleri makina, uçak ve uzay sanayiinde kullanılan kıymetli bir madendir. Dünya bor hammadde istihsalinin %40’a yakını burada yapılmaktadır. Türkiye’nin en zengin mermer yatakları da Balıkesir’de bulunur.Marmara Adası mermerleri iki bin senedir işlenmektedir. Beyaz ve gri renkli olan bu mermerler dünyaca meşhurdur. Çoğu ihraç edilmektedir. Balıkesir’de 250 mermer ocağı vardır. Granit taşı, zımpara taşı oldukça fazladır. Demir madeni bakımından çok zengin olup; Eymir, Gönen, Şamlı, Balya ve Havran’dan çıkarılmaktadır. Ayrıca linyit, taşkömürü, civa, demir, bakır, alüminyum, manganez, krom, kurşun, antimon, manyezit, dolamit, gümüş, kaolin ve altın yatakları bulunmaktadır. Altınoluk, altın bakımından zengindir.

Sanayi:Balıkesir sanayi bakımından gelişmiş ve önde gelen illerimizdendir. 100’e yakın büyük sanayi ve beş bin küçük sanayi işletmesi ile tarıma dayalı sanayi, imalat, kimya ve her çeşit sanayi ile ilgili tesisler mevcuttur. Başlıca sanayi tesisleri; zeytinyağı ve sabun, meyva, sebze ve balık konserve, pamuklu dokuma ve iplik, şeker, çimento, gübre, sülfirik asit, boraks ve asit, kağıt, un, yem, süt, deri ve çorap, jeneratör, kereste ve mobilya fabrikaları ile pekçok sayıda atelye mevcuttur. Yeni fabrika kurulmağa da devam edilmektedir. 

Ulaşım:Karayolu, demiryolu, denizyolu ve hava yolları bakımından kavşak noktalarından biridir. Balıkesir’e ulaşmak veya buradan diğer illere gitmek çok kolaydır. Marmara, Ege, İç Anadolu arasında bir geçittir. Karayolları muntazamdır. Balıkesir-İzmir arası yeni yapılan yolla kısalmıştır. Bandırma, Kuşadası, Ayvalık ve Akçay limanları ile her yere bağlıdır. Bandırma, önemli bir yükleme ve indirme limanıdır. Bandırma ve Eskişehir’den gelen demiryolu, Manisa ve İzmir’e ulaşır. Balıkesir ve Bandırma havaalanları daha çok askeri maksatlarla kullanılır. Motorlu araç sayısı bakımından oldukça zengindir. Balıkesir ili sınırları içinde 1150 km karayolu olup, bunun 615 kilometresi devlet yolu, 535 kilometresi il yoludur. 742 kilometresi asfalt, 321 kilometresi stabilize, kalanı ham yoldur.

Kaynak:http://www.cografya.gen.tr/tr/balikesir/ekonomi.html

BALIKESİR HALK OYUNLARI

Balıkesir Halk Oyunları zengin bir kültürel yapıya sahiptir.Yörede bulunan birçok farklı etnik grup kültür çeşitliliğini ortaya çıkarmaktadır ve bu halk oyunlarına da yansımaktadır. Genel olarak bakıldığında oyunlar daire,düz çizgi ve karşılıklı geçişler şeklinde oynanmaktadır. Yöredeki oyunlar genel halk oyunları türlerinden Zeybek,Güvende,Kaşık Oyunları ve Bengi sınıfına girmektedir.
Pamukçu Bengisi yörenin en ünlü oyunudur.Dursunbey İlçesinde Bakanlığımızca UNESCO;ya kültür mirası adayı olarak sunulan “Barana Geleneği” sürdürülmektedir. Sözkonusu gelenek; 15 Kasım 2010 tarihi itibariyle Dünya Kültür Mirasına kaydedilmiştir.Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün girişimiyle, Kültür ve Turizm Bakanlığı-Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü; SOKÜM(Somut Olmayan Kültürel Miras) konusunda önemli bir başarıya imza attı ve Balıkesir’in Dursunbey ilçesinde yaklaşık 300 yıldan beri devam eden “Barana Geleneği”nin Dünya Kültür Mirası arasına girmesini sağladı.

Balıkesir Yöresinde Günümüzde Oynanan Başlıca Halk Oyunlarının İsimleri:
Harmandalı,İkili Güvende,Toplu Güvende,Bengi,Baydan Nazmiye,Karyolamın Demiri,Akpınar,Hatçam,Azime,Bağ Yüzünün Çamları,Durnalar,Tüllek(İğde Dalı),Demirciler,
Ağır Hava,Koca Arap,Kemeraltı,Doğanlar Zeybeği,Sekme,Kayalcanın Taşları(Yörük Ali),Mendili Oyaladım,Karşılama,Şerifem,Aşağı Yoldan,Tünleme,Mende,Yörük Dağı,Ninna,
Suda Balık Oynuyor,Sarı Karınca,Köroğlu,Aldı Dereleri,Koybatın Dereleri,Dursunbeyin Hanları,Şıngır,Edremit Güvende,Yılanı Yılanı,Savaştepe Zeybeği,Bandırmalı Güzelim,Alay Havası,İsmailler Zeybeği,Koca Kuş,Koca Ceviz,Dada Zeybeği,Entarisi Damgalı,Oğlanın Adı Hakkı,Ergama,Sabai Güvende,Tabancalı,Kozak Dağının Çamları,İsmailli,Yanık Hatçem.

Kadınların Oynadıkları Oyun Adları:
Akpınar, Hatçam, Mende, Azime, Durnalar, Demirciler,Tüllek (İğde Dalı), Mendili Oyaladım,Yörük Dağı,Ninna,Suda Balık Oynuyor,Bandırmalı Güzelim,Kozak Oyunu,Entarisi Damgalı,Oğlanın Adı Hakkı,Ergama,Sarı Karınca.

Kadın Oyunlarında Çalgı:
Geleneksel olarak bakır tava,kazan,kaşık ve zilli maşa kullanılmaktadır.
Erkeklerin Oynadıkları Oyun Adları:
İkili Güvende,Toplu Güvende,Bengi,Ağır Hava,Karşılama,Koca Arap,Kemeraltı,
Sekme,Kayalcanın Taşları,Şıngır,Edremit Güvende,Yılanı Yılanı,Savaştepe Zeybeği,Alay Havası,İsmailler Zeybeği,Koca Kuş,Dada Zeybeği,Doğanlar Zeybeği,Aldı Dereleri,Koybatın Dereleri,Sabai Güvende,İsmailli,Tabancalı.

Erkek Oyunlarında Çalgı:
Geleneksel olarak bağlama,davul,zurna veya klarnet kullanılmaktadır.

Yörede oynanan başlıca oyunlar şöyledir.

PAMUKÇU BENGİSİ
Yörede ünlü olan oyun çeşitlerinden biridir.Pamukçu Köyü ile bu oyun özdeşleşmiştir. Kelime anlamı “sonu olmayan,ebedi” olan oyunun menşeisinde cengaverlik unsuru bulunmaktadır.Benginin kendine has bir çıkış havası vardır.Asıl havadan ayrı olup gezinti şeklindedir.Bengi 8-10-12-15 kişi ile oynandığı gibi,daha fazla kişilerle de oynanır.Bengi’de beş figür vardır.Figür aralarındaki hareketler ise oyunun manasını belirler.Oyunlar daire biçiminde ve soldan sağa doğru oynanır.

Pamukçu yöresinde köy düğünlerinde,bayramlarda ve eğlencelerde İkili Güvende,Toplu Güvende ve Bengi oynanmaktadır.Bengi oyunun yurt çapında tanıtımı için 1975’de Pamukçu Köyü’nde bir dernek kurulmuştur. Dernek faaliyetlerini sürdürmektedir.

İKİLİ GÜVENDE
Murat KARABULUT tarafından derlenen oyun köy düğünlerinde, bayramlarda, Akpınar eğlencelerinde ve sohbetlerde gençler tarafından oynanır.

Sadece iki kişi tarafından oynanan bu oyun oldukça hareketlidir. Belirgin figürleri dönme ve çökmelerdir. Bu oyun boy ve kabileler arasında yapılan mücadelede, iki tarafın en güçlü savaşçılarının karşılaşmasını temsil eder.

Oyuna başlamadan önce müzik eşliğinde kısa bir gezinti yapılır. Yörede bu gezintiye “ Aldırma “ , oyuna başlama haline gelmeye de “ Oyuna Alma “ denir. Baştan sona kadar çökme ve dönme figürlerinden meydana gelen oyun, hızlı tempoda yapılan seri hareketlerle sürdürülür.

TÜNLEME
Sevinç YAŞAR tarafından derlenen oyun bayanlar tarafından düğün ve kına gecelerinde oynanmaktadır.Daha çok Balıkesir ilinin Kepsut ilçesine bağlı Ahmet Ölen köyünde bu oyun görülmektedir.

Oyun kadın ve genç kızların bakır tava ile söyledikleri türkü eşliğinde en az dört kişi veya daha fazla kişi ile kaşıkla oynanmaktadır.

1-Oyun Türküsünün Sözleri:
Sevdiğim aşağıda ben yukarıda savaşam
İzin ver Allah’ım yare kavuşam
Sen benimsin ben seninim ey güzel.
Barış, mezarların kar olmayınca
Girmem evinize yar olmayınca
Bu tepeden o tepeye ev olur
Alem sevdiğine yanar del(i) olur.

2-Oyunun Figürleri :
a)Düz Figür: Figür sağ ayakla nokta yapılarak başlar.Sağ ayak taban basarken sol ayak dizden yukarı çekilir ve sağ ayak üzerinde iki kez sekme yapılır. En son olarakta iki ayağın tabanı yere basılır.Aynı zamanda kollar baş hizasında yanda yukarıya kaldırılır.

b)Geçiş Figürü: Figür sağ ayak nokta yapılarak başlar.Sağ ayak taban basarken sol ayak parmak ucu ile vücut ağırlığı yukarıya çekilir,bu hareket iki kez tekrar edilir.Daha sonra sol ayak taban basarken sağ ayak dizden yukarı çekilir ve bir kez sekme yapılır bundan sonra sağ ayak tabanı basılırken sol ayak dizden yukarı çekilir ve iki kez sekme yapılır.En son olarakta iki ayağın tabanı yere basılır.Aynı zamanda kollar baş hizasında yanda yukarıya kaldırılır.

3-Oyunda Giyim – Kuşam:

1-Başa;altta çetki üstte çember (Allı bez-Karanfilli bez )
2-İçe;Dokumadan göynek yada dokuma olmayan fistan
3-Üstte;Kaftan ( Üçetek )
4-Yakalık
5-Zıbın
6-Kemikli bağ
7-Şal ( Arkalaç )
8-Peşkir
9-Yün çorap
4-Oyunda Aksesuar: Kaşık.

Geleneksel Türk Tiyatrosu
Balıkesir Yöresi köy seyirlik oyunları Bigadiç,İvrindi,Dursunbey ve Sındırgı İlçelerinde daha çok görülmektedir.Bu oyunlardan bazıları şunlardır:Deve Oyunu,Afyon Kazması,Öküz Oyunu,Değirmenci,At Oyunu,Delioğlan…

Günümüzde oynanan başlıca oyunlar şunlardır:Bigadiç-Kayırlar Köyü:Deve Oyunu,Bebek Oyunu, Afyon Kazması , İvrindi:Kepçecik Oyunu, İvrindi-Yürekli:Bebek Oyunu,Delioğlan, Dursunbey-İsmailler Köyü:Deve Oyunu.

-Tülü
Milli günlerde düğün ve bayramlarda,debbağ esnafı tarafından gerçekleştirilen bir gösteridir.
En az on kişiden oluşan bir grup keçi ve koyun derilerinin tüylü yerleri dışa gelecek şekilde giyer. Deriden bir başlık,ucuna tüylü deri takılmış bir sopa ve üzerlerine dongurdaklar takarak ahalinin üzerine yürünür.

Tülü grubunun başında bir “Tülü Kadısı” bulunur.Bir eşeğe ters binerek bahşiş vermeyenlere elindeki sopanın tüylü kısmıyla su atar.

-Deve Oyunu
Deveyi yapabilmek için 2.5 m. uzunluğunda 5 cm. genişliğinde dört tane, aynı genişlikte ve 50 cm. uzunluğunda üç tane çıta, fındık dalından kesilmiş yaklaşık 1 m. uzunluğunda beş veya altı, 3-3.5 m. uzunluğunda iki tane çubuk, at veya eşeğin kafa kemiği, koyun ye de keçi derisi, 4.5 tane çan, kilim, battaniye veya tül ile ipin hazır olması gerekir. İlk önce uzun çıtalar parelel olarak üç kısa çıtayla ön, orta ve arkadan tutturulur. Uzun çıtalara karşılık olarak eşit aralarla beş, altı, delik açılır, uzun çubuklar çıtaların üzerinden kavisli şekilde uzatılarak uçları öndeki ve arkadaki deliklere girdirilir. Diğer kısa çubuklar da diğer iki çıtada karşılıklı olarak açılmış deliklere kavisli olarak girdirilir. Uzun çubukların arka deliklerden sarkan uçları birleştirilerek bağlanır. Bu kısım devenin kuyruğu olur.

İskeletin ön kısmındaki çıtaya yine 50 cm. uzunluğunda başka bir çıta 45 derecelik açıyla tam ortadan çakılır. Bu çıtanın ucuna 90 derecelik açıyla ucu aşağı doğru uzanan başka bir çıta çakılır.Çıtanın üzerine at veya eşeğin kafa kemiği bağlanır. Kafa kemiğinin altındaki destek olarak uzatılan çubuğun ucuna, çekildiğinde oynayacak şekilde küçük bir çıta bağlanır. Bu çıta devenin alt çene görevini yapar. Alttaki oyuncu bu ağaç parçasının ucuna bağlı ipi çektiğinde devenin ağzı hareket etmiş olur. Kafa kemiğinin üzerine koyun veya keçi derisi sarılır, üzerine yular şeklinde ip bağlanır. Bu ipin bir ucu deveyi önden çeken kişinin eline verilir.

Devenin çenesinin altına beş veya altı tane çan bağlanır. Çanların çıkardığı seslerle deve oyununun başlamış olduğu köye duyurulur. Gövde iskeletinin üzerine büyük bir kilim, kilimin üzerine de battaniye yada tül örtülür. Bu kişi kilimin içerisine girerek tam ortadan iskeleti omuzlarına alır ve yürümeye başlar. Böylece devemiz oyun için hazırlanmış olur. Sıra oyuncuların hazırlanmasına gelir. Dört kişiye beyaz elbise giydirilir, ellerine ve yüzlerine soba isi sürülerek Arap haline getirilir. Oyunda rolü olan diğer oyuncular günlük kıyafetleriyle oynarlar.

Deve ve oyuncular hazırlandıktan sonra akşam karanlığı basınca köy meydanında büyük bir ateş yakılır. Köyün bir ucundan oyun başlatılır. Araplardan biri önde deveyi çeker, diğerleri devenin etrafında gezinerek ve çeşitli sesler çıkartarak yürürler. Devenin arkasında oyunu seyretmeye gelen köy halkı yürür. Kalabalık, deve meydanda yakılan ateşe yaklaştıkça artar. Kalabalıktan bir grup tef eşliğinde deve havası türküsünü söylerken deve de müziğe uygun hareketleriyle oynar.