Afyonkarahisar

Afyonkarahisar, Anadolu’da kuzeyi güneye, batıyı da doğuya bağlayan doğal bir kavşak noktası konumundadır. Sadece büyük şehirlerden değil, Türkiye’nin dört bir yanından Afyonkarahisar’a otobüs seferi bulunmaktadır. Eğer özel aracınızla gidecekseniz, İstanbul’dan Bilecik, Eskişehir, Kütahya yolunu takip ederek; Ankara’dan gidecekler, Polatlı, Sivrihisar yoluyla, İzmir’den gidecekler ise Uşak üzerinden Afyonkarahisar’a ulaşabilirler.

Afyonkarahisar’la bazı merkezlerin uzaklığı şöyle:

* İstanbul-Afyonkarahisar: 461 km

* İzmir-Afyonkarahisar: 328 km

* Ankara-Afyonkarahisar: 257 km

* Bursa-Afyonkarahisar: 289 km

* Zonguldak-Afyonkarahisar: 525 km

* Rize-Afyonkarahisar: 1116 km

Afyon Ömer Kaplıcası

İl merkezine 15 km uzaklıktaki bu kaplıca, Afyon’un önemli şifalı su kaynaklarından birisi. Şehir turizmine önemli katkıda bulunmaktadır. Başta romatizma, eklem ağrıları, kısırlık, bronşit gibi birçok hastalığa iyi geldiği belirtilmektedir. Kaplıca suları demir arsenik, silfat, nitrat, krom, bakır, magnezyum, kurşun, baryum, florür, karbondioksit ve çinko bulunmaktadır. Ayrıca bu bölgede bir çok otel mevcut. Konaklamak için bu otelleri kullanabilirsiniz.

Afyon Gedik Ahmet Paşa Medresesi

Bir külliyenin bir parçası olan bu medrese 1472 yılında yapılmıştır. Yapımında kesme taş kullanılan, dikdörtgen yapılı olan ve Osmanlı mimarisini yansıtan medresenin mimarı ise Ayaz Ağa’dır. Ayrıca 2 büyük kubbesi, 24 küçük kubbesi ve hücreleri de mevcut. 1997 yılında itibaren ziyarete açılan medreseyi bir tarihi eser hayranı iseniz görmek isteyeceksiniz.

Afyon Kabe Mescidi

Karahisar Kalesinin hemen altında bulunan bu mescid pek bilinmemektedir. Şehrin önemli tarihi yapılarından birisidir ve Kabe ölçülerinde olduğu için bu adı almıştır. 1397 yılında inşa edilmiştir ve üzerinde küçük bir kubbesi vardır.

Afyon Karacamal Mağarası

Maalesef tanıtımı pek yapılmadığı için fazla bilinmemektedir. Kocadere bölgesinde bulunur ve içinde fazlaca yarasa var. Girişi geniş olan bu mağara, içeride birden fazla kola ayrılıyor. Toplamda 5 bölümü bulunan mağaranın su seviyesi ilkbaharda artıyor ve son bölüme girmek zorlaşıyor.

Afyon Çay Kervansarayı

Kapalı kervansaray özelliğine sahip ve Selçuklu dönemini en iyi yansıtan tarihi yapılardan birisidir. Diğer ismi Taşhan’dır. Zaten Afyon’un Çay ilçesinde yer almaktadır. Açık alanı zarar görmüş ama kapalı bölüm halen sağlam. 1278 yılında inşa edilen bu kervansaray, listeye eklenmesi gereken bir nokta.

Afyon Memeç Kaya Kilisesi

İhsaniye ilçesindeki kilise, şehrin en eski yapılarındandır. Emre Gölü üzerindedir ve ulaşımı kolaydır. Sarp bir kayalığın üzerine inşa edilmiştir ve maalesef ön bölüm tamamen zarar görmüştür.

Afyon Amorium Antik Kenti

Emirdağ ilçesinde yer alan ve çok sayıda medeniyere ev sahipliği yapmış bu antik kent, ilçe merkezine 13 km mesafededir. Buradaki ilk kazı çalışmaları Oxford Üniversitesi tarafından 1988 yılında yapılmıştır. Hem Roma hemde Bizans en parlak dönemlerini yaşamıştır. Hatta Roma döneminde kendi sikkelerini başmışlardır. Bizans döneminde ise merkezi bir yer olmuştur. Sonraki yıllarda Selçuklu ve Osmanlı izleri de bölgeye yansımıştır.

Afyon Sarıçayır Kaya Mezarları

İscehisar ilçesindeki bu kaya mezarları büyük ihtimalle Bizans dönemine aittir. Oyma şeklinde hem aile hemde tek kişilik mezarlar bulunmaktadır. Üzerlerinde kabartma ve bezemeler vardır.

Afyon İhsaniye Döğer Örenyeri

İhsaniye ilçesinde yer alan bu ören yeri Frig döneminden beri yerleşim yeri olarak kullanılmakta. Ayrıca Roma ve Bizans dönemine ait olduğu tahmin edilen mezar odaları ve kiliselerde bulunmaktadır. Bu bölgede Kapıkaya 1, Kapıkaya 2 ve Aslankaya tapınakları vardır ve bunlar dağınık bir şekildedir.

Afyon Apameia Antik Kenti

Maalesef gereken önemin verilmediği ve tanıtımının yapılmadığı bu antik kent aslında önemli bir turizm noktası olmaya aday. Efes antik kentinden sonra en önemli antik kent olarak kabul edilir. Burada birço sikke bulunmuş ve şu an da Afyon Müzesinde sergilenmektedir. Stadyum ve antik tiyatrosu bulunan bu kent, Roma döneminde Kelainai ismi ile bilinmekte idi.

Afyon Dokimaia Antik Kenti

Tıpkı Apameia Antik Kenti gibi fazla bilinmeyen bu bölgenin hangi tarihte kurulduğu bilinmemektedir. Ama Makedonyalılar tarafından kurulduğu söyleyenler var. Roma İmparatoru adında sikkeler bastırılmıştır.

Afyon Gazlıgöl Kaplıcaları

Daha önce de belirttiğimiz gibi Afyon şehri kaplıca yönünden, diğer bir yeişle şifalıı sular bakımından zengindir. Bir çok turist şifa bulmak amacıyla şehre gelmektedir. İhsaniye ilçesine bağlı olan ve il merkezine sadece 25 km mesafede olan bu kaplıcaların mineralli suları, Kızılay Maden Suyunun kaynağıdır. Yani eğer buraya gelirseniz Kızılay Maden Suyu ile yıkanacaksınız. Bir efsanesi dahi bulunan bu kaplıcada, termal tedavi uygulayan konaklama tesisleri de vardır.

Afyon Ulu Camii

Şehrin en büyük ibadet edilen mekanıdır. Etkileyici bir mimariye sahiptir ve bu camiyi diğer camilerden ayıran belirgin özellikleri vardır. İçinde 40 ahşap direk olduğu için 40 direkli Cami olarak da isimlendirilmektedir. 1272 yılında yapımına başlanılan cami 1277 yılında tamamlanmıştır. Sahipata Nusreddin Hasan tarafından yaptırılmıştır. 1341 yılında bir onarımdan geçmiştir.

Afyon Sandıklı Kalesi (Sandıklı Hisar Kalesi)

Yığma topraktan oluşan bir höyük üzerinde bulunan bu kalenin mimarı Mimar Çoban’dır. Germiyan Sultanı Çelebi Hüsameddin Yakub Bin Umur Bey tarafından 1325 yılında yaptırılan kalenin maalesef sadece duvarları sağlam. Kısa zamanda ciddi bir restorasyon yapılmazsa bu tarihi yapı yok olacaktır.

Afyon Yedikapılar Manastırı

Bolvadin ilçesindeki bu manastır şehrin önemli tarihi mekanlarından. SArp bir kayalığın üzerine kurulmuştur ve ulaşımı da oldukça kolaydır. Yapım tarihi bilinmiyor ama 8. yüzyıl ila 10. yüzyıllar arasındayapıldığı tahmin ediliyor.

Afyon Mısri Cami

Etkileyici bir mimariye sahip bu cami Kasım Paşa tarafından 1593 yılında yaptırılmıştır. Bu nedenle diğer bir adı Kasım Paşa Camidir. Diğer yandan Evliya Çelebi, Seyahatname isimli eserinde bu camiye Abdürrahman Efendi Cami demiştir. Caminin yanında bir de türbe bulunmaktadır.

Afyon Eber Gölü

Doğal bir güzellik olan bu göl sakarca kazı, büyük cılıbıt, küçük karabatak ve dalmaçya pelikanlarının evidir. Ülkemizin 12. büyük gölü olan bu gölü en çok avcılar ziyaret etmektedir. Ayrıca 1992 yılında beri I. Derece Tabiat Sit Alanı olarak varlığını devam ettirmekte.

Afyonkarahisar’da Gezilip Görülecek Diğer Yerler

• Afyon Ayazini Kilisesi

• Afyon Arkeoloji Müzesi

• Afyon Phryg (Frig) Vadisi

• Afyon Cumhuriyet Şehitleri Anıtı

• Afyon Karahisar Kalesi

• Afyon Anıtkaya Şehitliği

• Afyon Göynüş Vadisi Açık Hava Tapınağı

• Afyon Bolvadin Müzesi
• Afyon Zafer Müzesi
• Afyon Sandıklı Hüdai Kaplıcaları
• Afyon Kurtini Mağarası
• Afyon Buzluk Mağarası
• Afyon Eğerli Kaya Kilisesi
• Afyon Avdalas Kalesi
• Afyon İmaret Camii
• Afyon Ot Pazarı Cami
• Afyon Başkomutanlık Milli Parkı
• Afyon Afyonkarahisar Müzesi
• Afyon Synnada Antik Kenti

Sakala çarpan çorbası

Afyon yöresi başta olmak üzere Anadolu’nun pek çok yöresinde dul avrat çorbası, kesme çorbası, bacaklı çorba gibi adlarla sıklıkla yapılan bir çorba sakala çarpan lezzetine doyum olmaz bir çorbadır kendisi. Bol vitaminli, iştah artıran, soğuk algınlığına karşı savaşan kalkan olan bir çorba. Bir rivayete göre de hikayesi şöyle: Yalnız yaşayan bir dedeye komşusu bir tas sıcak çorba götürmüş. Çorbayı kaşıkla değil de tastan içen dedenin sakalına takılan erişteler yüzünden çorbanın adı sakala çarpan çorbası olarak günümüze kadar gelmiş.

Düğünlerin olmazsa olmazı: Çullama köfte

Kıyma, ince bulgur, yumurtanın girdiği bir köfte nasıl da güzel olmasın? Nasıl düğünlerde sunulmasın, sorarız size? Çullama köfte Afyon düğünlerinde oldukça yaygındır yapımı biraz zahmetli olsa da yemelere doyulmaz.

Bir de mercimekliyse: Bükme

Ağırlıklı olarak Afyon yöresinde yapılan bir hamur işidir bükme. Kıyır kıyır bir börek de diyebiliriz onun için, iç harcını nasıl yapmak isterseniz her şekilde güzel olacaktır.

Başlı başına karın doyurur: Ağzı açık

Afyon yanı sıra Şanlıurfa yöresinin yüz güldüren, karın doyuran, mutlu eden hamur işlerinden bir tanesi ağzı açık tarifi. Yöreden yöreye değişen küçük farklılıklarla yapılan bir hamur işidir kendisi. 

Yemekcom’a konuk oldu: Afyon sucuğu

Afyon’da sucuk o kadar önemli bir yere sahip ki, 264 farklı sucuk kangalından avize yapan bir tesis bile var. Literatüre ‘sucuklu avize’ tasarımını katmış olmakla beraber, Afyon sucuğunun tanıtımına da ciddi bir katkı sağlıyor. Şöyle ki her gün binlerce insan bu avizenin önünde fotoğraf çektiriyor. Bu fotoğrafların sosyal ağlarda dağılımını da göz önünde bulundurursak Afyon sucuğunun ve tesisin tanıtımına ne denli bir katkıda bulunulduğunu bir kez daha anlamış oluruz.

Afyonkarahisar – Ankara karayolunun 40. kilometresinde yer alan tesis, bu yaratıcı tasarımıyla aynı zamanda Türkiye’nin ilk sucuklu avizesinin de sahibi durumunda.

Kaymakla ama: Düğülü haşhaş tatlısı

Afyon’a her gittiğimizde yediğimiz, eve dönerken korumak için binbir çaba sarf ettiğimiz bir tatlıdır kendisi. Muhakkak tadına bakmalısınız, tabii yolunuz Afyon’na düşerse. Umarız düşer. 

Yeri gelmişken: Afyon kaymağı tatlısı

Tatlıların üzerine konulan kaymaktan çok çok farklı bu, çok daha lezzetli. Hafif, miss gibi süt kokar, yumuşacıktır. Tabak tabak yiyebilirsiniz o derece. Bu yazıyı okuyup bu tatlıyı ne de iyi yaparım diyen varsa, yaptıktan sonra bizimle fotoğrafını paylaşın olur mu?

Her yöreninki güzeldir: Afyon keşkeği

İç Anadolu, Doğu Anadolu, Ege ve Akdeniz… Hemen hemen bütün bölge ve yörelerde yapılır keşkek. Etli olur, tavuklu olur. Afyon yöresinde sade olarak pişer ve özellikle de düğün sofralarını süsler.

Şepit diyen de var: Şebit

Bir nevi katmerdir kendisi, incecik açılır. Arasına ister peynir koyun isterseniz de sadece tereyağı sürün. Sıcacık lavaşın arasında keyifle yiyin. Kahvaltı sofralarından eksik olmamakla beraber en makbulü de sacın üzerinde yapılanıdır.

Ramazan pidesini unutturur: Haşhaşlı pide

Haşhaşla tatlı yapan Afyonlular elbette pide de yapmıştır. Ama iyi ki de yapmıştır. Sıcacık yenir, içine peynir, domates, zeytin de istemez. Çay yeterlidir. 

Paça eti baş rolde: Paçık

Paça etinden hazırlanan yoğurtlu bir çorbadır kendisi, limonla da iyi gider, sirkeyle de. Sarımsak olmazsa olmazıdır. Seveni olduğu kadar sevmeyeni de vardır ama, sevenleri bilir ki bir harikadır!

Yaprağı özel tadı güzel: İlibada sarması

İlibada yapraklarından hazırlanan bir sarma. Sarmanın zaten aşığı çoktur üstüne bir de lezzetli yapraklarıyla yapılanı bulursak yeme de yanında yat olur.

Soğanın en leziz hali: Zürbiye

Soğan yemeği diyen de var onun için ama Afyon’da adı zürbiye. İşte o kadar!  Bol dana etli, bol soğanlı harika bir yemektir. Ana yemek olarak zürbiye varsa önden çorba bile içilmez. O kadar çok yenir çünkü.

Kaynak: https://yemek.com/afyon-yemekleri/

Bilindiği kadarıyla ilk olarak Hitit egemenliğinde olan Afyonkarahisar toprakları, sonra sırası ile Frigya ve Lidya egemenliğine geçti. Daha sonra M.Ö. 16 yüzyılda Pers egemenliğine giren Afyonkarahisar’ı Büyük İskender fethetti. Onun ölümünden sonra Selevkos ve Bergama Krallıkları’nın egemenliğine giren topraklar, daha sonra Roma İmparatorluğu topraklarına katıldı.Alparslan’ın Malazgirt Savaşı’ndan sonra Türklerin Anadolu’yu fethiyle Sultan I. Mesut’un emri ile Akronium Kalesi’nin eteklerine Karaşar Türkleri yerleşmiş ve daha sonra kaleye Karahisar adı verilmiştir.

Karahisar ve yöresi, Selçuklu VeziriSahip Ata Fahrettin Ali’nin “Sahip” unvanı nedeniyle “Karahisar-ı Sahip” olarak anılmıştır. Karahisar-ı Sahip “Vezirin Karahisarı” anlamına gelmektedir. Kutalmışoğlu Süleyman Şah’ın fethiyle ilk kez Türk egemenliğine giren topraklar, 1. Haçlı Seferi sırasındaki Hristiyan egemenliğininden sonra Alaaddin Keykubat tarafından yeniden Türk yönetimine alındı. 12. yüzyılda Germiyanoğullları’nın egemenliğinde olan bölge, sonra Osmanlı İmparatorluğu yönetimine girdi.

Afyon’da Batı Anadolu ağzı kullanılmaktadır.

Afyon ilinin ilçeleri; Başmakçı, Bayat, Bolvadin, Çay, Çobanlar, Dazkırı, Dinar, Emirdağ, Evciler, Hocalar, İhsaniye, İscehisar, Kızılören, Sandıklı, Sincanlı, Sultandağı ve Şuhut’tur. 

Başmakçı
İlin en güney ucunda yer alan ilçe il merkezine 129 km. uzaklıkta Söğüt Dağlarına yaslanmıştır. Isparta, Kula, Ladik, Hereke tipi halı dokumacılığı, gül yetiştiriciliği, Kuş Cenneti, Acı Gölü ile ünlüdür.

Bayat
Afyon-Ankara karayolu üzerinde il merkezine 46 km. uzaklıktadır. Bayat ilçesinde Kurtini, İnpazarcık, Asarkale, Elicek ve Yanıkin Bizans dönemi yerleşim alanları bulunmaktadır. Kök boyalı Bayat kilimleri, Amerika, Japonya ve birçok Avrupa ülkesinden sipariş alacak kadar ün kazanmıştır.

Bolvadin
İlçe Afyon-Konya karayolu üzerinden 13 km. içeride il merkezine 61 km. uzaklıkta, antik Kral Yolu üzerinde, Eber gölü kenarında kurulmuştur. Eber Gölü; sazlığıyla, yüzen adacıkları ve balık avcılığı ile adını dış ülkelere duyurmuştur. İlçenin diğer  turizm değerleri Heybeli kaplıcası, Horan parkı, Kırkgöz köprüsü, Yanık Kışla, Lala Sinan Paşa Cami, Alaca Cami ve Çeşmesi, Çarşı Cami, Hacı Ahmet Cami, Kırklar Cami, Kara Çeşme, Ak Çeşme, Hacı Ahmet Çeşmesi, Kemerkaya’da yeraltı şehri, Minarelik  Deresinde peribacaları, merkezdeki eski Afyon evleri ve İnsuyu Mağarasıdır.

Çay
Afyon-Konya karayolu üzerinde, il merkezine 48 km. uzaklıktadır. İlçenin geçmişi oldukça eskiye dayanmakla birlikte bugüne kalan tarihi eser sayısı azdır. Tabi güzellikleri arasında Eber ve Karamık gölleri bulunmakta olup, bu göllerde balık avcılığı,ve  çeşitli kuş avcılığı yapılmaktadır. Çağlayan Parkı ve Şelalesi, Kanlı Yer Kavaklığı çevrede tercih edilen piknik yerleridir. Selçuklulardan kalma Taş Camii ve Kervansaray önemli tarihi eserleridir.

Çobanlar
Yöre tarihinin Akarçay kenarındaki höyüklerle yaşıt olduğu ve eski Tunç Çağına kadar uzandığı bilinmektedir. Bugünkü Kocaöz (Feleli) köyünde antik Anabura kenti kurulmuştur. Afyon Arkeoloji Müesinde bulunan Artemis heykeli buradan çıkarılmıştır.

Dazkırı
Afyon-Denizli karayolu üzerinde il merkezine 140 km mesafededir. İlçemiz 1959 yılında ilçe olmuştur. İlçemiz kök boyalı halı dokuma ve satış reyonlarıyla dünya çapında üne kavuşmuştur.

Dinar
Afyon-Antalya karayolu üzerinde, il merkezine 106 km. uzaklıkta olup  Akdeniz ile Ege bölgeleri arasında bulunmaktadır. Tarihin ilk müzik yarışması, Marsyas ile Tanrı Apollon arasında Dinar’da  yapılmıştır. İlçenin önemli turistik değerleri Danteon (Tanrılar kulu tapınağı), Artemis-Anaitis tapınağı, antik tiyatrosu, agorası (Pazar yeri), antik stadyumu, Suçıkan Parkı, Pınarbaşı, Karakuyu Kuş Cenneti, Norgaz piknik alanı, Cerit ve Zenderi  yaylalarıdır.

Emirdağ
Afyon’un 70 km. kuzey doğusunda kurulmuş en eski ilçelerinden olan Emirdağ yöresinde yerleşim M.Ö.1437 yılına kadar gitmektedir. Emirbaba, Gölcük, Çiçekli yaylaları, Balcam Mağarası, Amorium ören yeri ve Sakarya nehrini besleyen Pınarbaşı gezip  görülebilecek yerlerdir.

Evciler
Çevre höyüklerde bulunan parçalardan tarihinin Lidyalılara kadar uzandığı anlaşılmaktadır. İlçede Koca höyük ve Küçük höyük diye bilinen iki höyük ile Öküzviran ve Kocaviran isminde iki örenyatağı vardır.

Hocalar
Anadolu eski çağlardan bu tarafa pek çok medeniyetlerin beşiği olmuştur. Ahır dağlarında bulunan bronz Hitit heykeli yörenin çok eski dönemlerden beri önemli bir yerleşim merkezi olduğu izlenimini vermektedir.

İhsaniye
Afyon’un 35 km. kuzeyindedir. Gazlıgöl kaplıcası ve içmeleri, Frig kaya anıtları, Roma, Bizans kaya yerleşimleri, mezar odaları, peri bacaları ve yaylaları ilgi odakarından bazılarıdır. Ayazin, Kayıhan yerleşim birimleri, Kapıkayalar, Aslantaş, Maltaş  ve Yılantaş tarihi kalıntıları Frig dönemine aittir. Ayrıca doğa harikası kütleler ve peri bacalarının süslediği bu alan, Frig bölgesi diye anılır.Gazlı göl kaplıcalarında çıkarılan maden suyu dünyaca ünlüdür.

İscehisar
Afyon-Ankara karayolu üzerinde olup il merkezine 23 km uzaklıktadır. 1987 yılında ilçe olmuştur.Zengin mermer yatakları üzerinde kurulmuş olan ilçe, tarım, hayvancılık ve mermer sanayi üzerinde gelişmiştir.

Kızılören
Afyon-Antalya karayoluna 3 km. il merkezine 87 km. uzaklıktaki ilçede bulunan Ulu Cami ve korumaya alınan Çınar ağacı ve şehir merkezindeki tarihi evler görülmeye değer yerleridir.

Sandıklı
İl merkezine 60 km. uzaklıkta, Antalya-Denizli karayolu, İzmir-Ankara-İstanbul demiryolu hattı üzerinde kurulmuş önemli yerleşim merkezlerinden biridir. İlçe kaplıcası  ve leblebisi ile ünlüdür. İlçede bulunan Hüdai kaplıcaları iç ve dış turizme hizmet vermektedir.

Sincanlı
Afyon-Uşak-İzmir karayolu üzerinde, il merkezine 33 km uzaklıktaki ilçe, kendi adını taşıyan, günümüzde de izleri görülen antik yolların kavşağında kurulmuştur. İlçede Tazlar köyü orman içi piknik alanı, Başkomutan Milli Parkı, Büyük Taarruz Şehitliği, Çiğiltepe Albay Reşat Anıtı, Yıldırım Kemal Şehitliği, Sinanpaşa ve Kureşbaba (Boyalı) Külliyeleri, Otuziki inler, Kırka göleti, Serban göleti gezilip görülecek yerleridir.

Sultandağı
Afyon-Konya karayolunun 68.km.’sinde Sultan  dağlarının eteğinde kurulmuştur. Bizanslılar ve Selçuklular zamanına kadar batı ve doğunun yol uğrağıdır. Ayrıca; Anadolu-Bağdat İpek Yolunun geçmesi ile de ticari bir önem kazanmıştır.Akşehir gölleri, Taşköprü, Çiğdem düzü, Asmalı gibi mesire yerleri, Sahipata kervansarayı ve hamamı, Laleli çeşmesi, Buzluk Mağarası, Dort deresi ve manastır başlıca gezip görülecek yerlerdir. Fındık ormanlarıyla kaplı Balaban, Dumra, Küçük ve Büyük Kirazlı yaylaları  ise yayla turizmine elverişlidir.

Şuhut
İç Ege Bölgesinin en doğusunda yer alan Şuhut’un il merkezine uzaklığı 29 km.dir. İlçenin tarihinin Neolitik Çağa kadar uzandığı, Şuhut Hisar, Karaadilli, Kepirtepe Höyüğünün bu çağa ait eserler olduğu tahmin edilmektedir. Hisar tepesi (Synnada Höyüğü), Bininler Kaya Mezarları ve Asmakaya Kalesi eski yerleşim yerleri olup, Kayabelen göleti ve Selevir baraj gölü mesirelik ve dinlenme yerleridir.

Afyonun Temel sanayi ürünleri Mermer ve gıda üzerinedir. Mermer ve Traverten taşında Dünyanın önde gelen Üreticilerindendir Afyon sanayisi.

Et tavuk ve yumurtacılık’ta son derece gelişmiştir. Türkiye Et ve yumurta borsasına yön vermektedir.

Türkiye içinde ise Afyon deyince akıla şu ürün ve nesneler gelir:

Milli mucadele:Cumhuriyetin kazanıldığı topraklar; anadolunun kilidi Afyonkarahisar. Kurtuluş savaşında çok önemli savaşlara sahiplik yapmıştır (Kocatepe, Dumlupınar), yunanlar burada hüsrana uğratılıp İzmir’e kadar püskürtülüp denize dökülmüştür. Günümüzde utku anıtı anıt parkta bunu simgelemektedir.

Termal; Türkiye’nin termal başkentidir; en fazla termal yatak kapasitesine sahip ildir. Türkiye’de kişi basina düşen beş yıldızlı otel sayısında en fazla tesise sahip ildir. En önemli merkezleri: Gazlıgöl, Ömer, Gecek, Hüdai, Heybeli, Anemon, İkbal, Korel, Oruçoglu,

Mermer: Iscehisar ilçesinden dünyanın en kaliteli beyaz mermeri çıkmaktadır. Antik çağlarda birçok yerde kullanılmıştır; örneğin Efes antik tiyatro. Günümüzde birçok yerli ve yabancı ünlünün evini süslemektedir. Amerikadaki Beyaz Saraya’da döşenmiştir.

Haşhaş: isminden belli olduğu gibi haşhaş’ın anavatanıdır. Türkiyenin tek alkaloid(morfin)fabrikasi Bolvadin ilçesindedir.

Kaymak: En iyi Kaymak, Manda sütünden elde edilir. Ancak günümüzde pek bulunmamaktadır ve inek sütünden imal edilmektedir.

Sucuk: Afyon sucuğu Kayseri sucuğundan lezzet bakımından daha farklıdır. Türkiye çapında 4-5 ulusal markası vardır.

Sucuk döneri: Afyonkarahisar mutfağına özgü lezzetli sucuktan yapılan döner türüdür.

Lokum: Afyonun lokumu her damak zevkine hitap eden tiplerde üretilir. Özellikle Kaymaklı lokumu son derece popülerdir.

Afyon ev ekmeği: Patates ezmesi ilave edilen meşhur ev ekmeği, 1 haftalık dayanma süresi ile çok sevilen ve besleme değeri normal ekmeklerden daha yüksek olan bir ekmek türüdür.

Yumurta: Türkiyenin yumurta borsasıdır, ayda 40.000.000 üretimi vardır Et: Türkiyenin et borsası. İstanbul etinin 60 % temin ediyordur.

Ekmek kadayıfı: Afyon orijinli bir tatlı türü olup, tüm Türkiyede sevilerek yenen bir tatlı türüdür. Özellikle Süt kaymağı ile beraber yenilmesi tercih edilmektedir. Ekmek kadayıfı çeşitleri ise vişneli, cevizli, olmak üzere birçok çeşit içermektedir.

Yün: dünyanın yün borsası Bolvadin ilçesindedir.

Sandıklı ve Şuhut Patatesi: Sandıklı ve Şuhut bölgesinde sınırlı miktarda yetişen bir tür tatlı patetesi ile, Türkiyenin her yerinde aranan ve tercih edilen değerli bir patates türüdür.

Napolyon kirazi: Sultandağı ilçesi ve Erkmen beldesinde yetiştirilmektedir. Ihracata gitmektedir. Türkiyenin besin değeri en yuksek kirazıdır, tescillidir.

Kızılay Maden Suyu: Ihsaniye ilçesinde çıkmaktadır. Dünyanin en iyi maden suyudur; defalarca uluslararasi ödüller kazanmıştır (1934 Paris fuarı), tesis dünyanın en modern dolum tesisidir, dakikada 100.000 şişe dolum yapılmaktadır. Sade ve meyveli olarak dünyanin dört bir yanına ihrac edilmektedir. Osmanlı döneminde padişahlar Afyonkarahisar’dan Istanbul’a getirtirlermiş.

Arpa: Türkiye’nin en kaliteli arpası burada üretilmektedir. Bu yüzdendir ki Efes Pilsen yıllar önce buraya bira fabrikasını kurmuştur.

BuğdayTürkiye’deki en önemli buğday üretim merkezlerinden olup, Konya ve Ankara’dan sonra başı çekmektedir. Bayat kokboya kilimi: Dünyaca ünlüdur ve Bayat ilçesinde dokunmaktadır.

Afyonkarahisar edebi yönden oldukça zengindir. Geçmişten günümüze birçok halk şairleri yani ozanları Afyonkarahisar’dan çıkmıştır. Bunun sonucu Afyonkarahisar’a özgü birçok şiirler, ninniler, maniler ve ağıtlar vardır.

Afyonkarahisar’ın Halk Şairleri (Ozanları)

• Harabi
• Turabi
• Hicazi
• Salih Dehşeti
• Aşık Zülali
• Kalaycıklı Hakkı
• Figri
• Yoksul Derviş (Şemsettin Kubat)
• Aslı Bacı (Münevver Tolun)
• Fakı Eder

Afyonkarahisar’a Ait Destanlar

Afyonkarahisar için destanlara ayrı bir önem verilir. Afyon’da yaşanan olaylar ve sahip olduğu tarih bakımından bir çok destan anlatılmaktadır. Bunlara Afyonkarahisar kalesi, tarihi yapıları, yaşanan doğal felaketler örnek olarak verilebilir. Afyonkarahisar’da anlatılan en ünlü destan Çizmeci Zade’nin anlattığı yangın destanıdır.

Afyonkarahisar’a Ait Efsaneler

Efsanelerin bitmediği bir ilimiz olan Afyonkarahisar’da birçok efsane anlatılmaktadır. Birçoğu derlenmeyen bu efsanelerin derlenenleri şöyledir;

• Hüdai (yada Hüzai) Efsanesi
• Kadınana Efsanesi
• Karakuyu Efsanesi
• Erenler Efsanesi
• Şahitler Kayası Efsanesi

Afyonkarahisar’a Ait Masallar

Ülkemizin genelinde anlatılan masallar yöreden yöreye küçük detaylarla farklılıklar göstermektedir. Efsanelerde olduğu gibi birçoğu derlenmemiştir. Ama Afyonkarahisar’da anlatılan en ünlü ve dünyaca ünlü masal Dede Korkut masallarıdır.

Afyonkarahisar’da Şiirler

Afyonkarahisar’da şairlerin işlediği temalar başta aşk ve sevgi olmak üzere tabiat, vatan, kahramanlık ve zaferlerdir. Şiirlerde yöre ağzı dikkat çeken bir unsurdur.

Afyonkarahisar’a Ait Türküler

Türküleri en ünlü olan illerimizden olan Afyonkarahisar’ın türküleri saymakla bitmez. Türkülerin yeri burada bir başakadır. Bu türküler Afyonkarahisar snırlarını aşmış bütün yurtta söylenmektedir. Bu türkülerden bazıları şöyle;

• Karahisar kalesi
• Al Fadimem
• Allı Gelin
• Taş Başını Yol Eder
• Dam Başına Asagoymuş Galbırı
• Hatçem Çıkmış Gül Dalına
• Çemberim Dalda Kaldı
• Su Gelir Güldür Güldür

Afyonkarahisar’da Ağıtlar

Anadolu’nun en meşhur geleneklerinden birisi olan ağıtlar, Afyonkarahisar’da da yaşatılmaktadır. Afyonkarahisar’da ağıtlar özellikle Emirdağ Türkmenleri arasında oldukça yaygındır. Söylenen bu ağıtlarda samimi bir şekilde halkın yaşadığı çileler, sıkıntılar anlatılmaktadır.